Koken moet gemakkelijk én leuk zijn. Op drukke dagen moet het mogelijk zijn snel iets te kunnen opwarmen, maar het is ook leuk om in het weekend weer eens een exclusieve maaltijd te bereiden, vrienden uit te nodigen en er een gezellige avond van te maken. Sommige mensen kiezen ervoor om voor beide gelegenheden verschillende kookapparaten aan te schaffen, anderen vinden één apparaat met meerdere mogelijkheden juist ideaal. Iets wat in ieder geval niet mag ontbreken in je keuken, is een kookplaat. Hieronder lees je alles wat je moet weten voordat je een kookplaat gaat aanschaffen voor je nieuwe keuken.
Gas kookplaat
Elektrische kookplaat
Keramische kookplaat
Inductie kookplaat
Overige keuzes die je moet maken bij de aanschaf van een kookplaat
Gas kookplaat of elektrische kookplaat?
Dit is de meest voor de hand liggende vraag die je jezelf moet stellen alvorens op zoek te gaan naar een geschikte kookplaat. Kies je voor een makkelijk bedienbare gas kookplaat, of voor voor de wat geavanceerdere elektrische kookplaat? Om de keuze wat makkelijker voor je te maken, zijn hieronder de voor- en nadelen van gas en elektra en de verschillende modellen op een rijtje gezet.
Gas kookplaat
Het ouderwetse gasfornuis is welbekend. Het is echter onterecht om gaskookplaten nog te associëren met oubollig. Er zijn namelijk tegenwoordig ook diverse moderne gaskooksystemen, meestal met meer dan 4 pitten, verkrijgbaar. Koken op gas is nog steeds het meest populair en wel om de volgende redenen:
- makkelijk te bedienen
- de warmte valt redelijk goed te regelen
- een gaskookplaat is snel op temperatuur
- goedkoop in aanschaf en gebruik
- geen speciale pannen voor aan schaffen
- het aansluiten is makkelijk, omdat de meeste keukens van een gasleiding voorzien zijn
de moderne uitvoeringen zijn veiliger gemaakt
Nadelen gas kookplaat
- Het open vuur kan risico’s met zich mee brengen, zorg daarom dat je keuken een goede ventilatie heeft en een goede afzuigkap.
- De temperatuur kan niet precies geregeld worden
- Het schoonmaken van een gaskookplaat kan een vervelend karwei zijn
- Een glasplaat heeft toevoer van aardgas of propaan nodig
Gas onder glas kookplaat
Vind je het vooral nadelig dat de traditionele gaskookplaat niet erg onderhoudsvriendelijk is? Dan biedt het gas-op-glassysteem of het gas-onder-glas systeem wellicht de oplossing. Beide systemen hebben namelijk een glaskeramische kookplaat, die veel makkelijker schoon te maken is dan een gewone gaskookplaat.
Hoe werkt de gas onder glas kookplaat
Bij het gas-op-glassyteem bevinden de branders zich op een glaskeramische ondergrond. Sommige uitvoeringen van dit systeem bieden je bovendien de mogelijkheid om de warmte van de pitten bij andere kookzones terug te winnen.
Het gas-onder-glassysteem is weer net even iets moderner. Hierbij zit de gasbrander onzichtbaar onder de keramische kookplaat en verwarmt de voorste twee pitten. Ook bij dit systeem wordt de warmte hergebruikt: de rest van de hitte van de voorste twee pitten wordt namelijk naar de achterste pitten geleid. Op deze pitten kunt het eten dan eventueel warm houden of nog even laten koken.
Er zitten overigens ook nadelen aan deze nieuwe technologie verbonden: je kunt de gaspitten niet onafhankelijk van elkaar opwarmen en het systeem is niet goedkoop in aanschaf.
Een gaskookplaat kan worden ingeschakeld door middel van vonkontsteking en je kunt deze kookplaat bedienen met uitwendige draaiknoppen.
Elektrische Kookplaat
Er zijn verschillende systemen voor het koken op elektriciteit en bij elk systeem is de manier waarop je kookt weer anders.
Voordelen elektrische kookplaat
- De temperatuur valt preciezer en beter te regelen
- Het onderhoud vergt weinig werk
- De kook/braadzones verschillen meestal van grootte, zo heb je voor elke maat pan een geschikte zone en
- verspil je geen energie
Nadelen elektrische kookplaat
- De kookzones hebben wat tijd nodig om af te koelen
- Vet- of waterdruppels kunnen in het glas branden
- Gebruikt (met name de keramische kookplaten) meer energie dan de gaskookplaat
De oorspronkelijke kookplaat, bestaande uit vier kookzones van platen of spiralen, is eigenlijk een beetje uit.
Hoe werkt de elektrische kookplaat
De verwarming gaat bij deze kookplaat via geleiding en zowel het opwarmen als afkoelen gaat niet erg snel. Dit kan je als een nadeel zien, maar het kan soms ook best handig zijn: doordat de pitten nog een tijdje warm blijven, kan je bijvoorbeeld een soep of saus nog even laten doorkoken. Toch lijken de voordelen niet op te wegen tegen de nadelen: zo is de reactie op de warmteregeling erg traag, zijn de pitten niet makkelijk schoon te houden en verbruikt de elektrische kookplaat veel stroom.
Bediening
Je kunt de warmte regelen met externe knoppen.
Tip:Je doet er goed aan te checken of de bediening praktisch is en goed werkt. Zo moet je bijvoorbeeld goed grip op de draaiknoppen kunnen hebben en het verdraaien mag niet veel moeite kosten. Bij de touchbediening moet je er vooral op letten dat de ruimte tussen de knoppen groot genoeg is.
Keramische kookplaat
Wil je liever een kookplaat die wat moderner, zuiniger en sneller is? Ga dan eens kijken naar een keramische kookplaat op elektriciteit.
Hoe werkt de keramische kookplaat
Het bereiden van een maaltijd gaat in principe hetzelfde als bij de traditionele elektrische kookplaat, alleen wordt bij de keramische kookplaat het vitro-keramische glas verwarmd door straling, in plaats van geleiding. Op de plaat zijn de kookelementen die door lijnen zijn aangegeven. De kookzones worden rood wanneer deze geleidelijk opwarmen. Na gebruik koelen deze ook langzaam weer af en om brandwonden te voorkomen, valt er aan de indicatielampjes te zien welke zones nog warm zijn. Als er per ongeluk iets is overgekookt, of er bij het bakken ventdruppels op de glasplaat zijn gespat, moet je wel voorkomen dat het water of het vet in het glas brandt. Verder zijn niet alle pannen geschikt voor het koken op een vitro-keramische glasplaat.
Bediening van de keramische kookplaat
Een keramische kookplaat kan zowel externe knoppen als een touchbediening hebben.
Belangrijk om te weten: er kunnen snel krassen op keramische kookplaten ontstaan, deze kun je beter niet schoonmaken met een schuurmiddel. Gebruik liever een schoonmaakmiddel dat speciaal bestemd is voor keramische kookplaten of een wat minder agressieve schoonmaakmiddel.
Inductie kookplaat
Dit systeem voegt alle voordelen van de gaskookplaat en de elektrische kookplaat samen en maakt gebruik van een nieuwe methode van opwarmen.
Hoe werkt de inductie kookplaat
Bij een inductie kookplaat verwarmt een elektromagnetisch veld de kookzone. De inhoud van de pan wordt krijgt de warmte overgedragen via de bodem en dus heeft de warmtebron net zo groot als de onderzijde van de pan, wat bijdraagt aan de veiligheid van het systeem. Deze methode is niet alleen erg veilig, maar verbruikt ook nog eens erg weinig energie. Wel moeten de pannen die je gebruikt geschikt zijn voor elektrisch koken en een platte bodem hebben.
Optimale veiligheid
Inductieplaten zijn meestal zo goed beveiligd, dat ze alleen in werking treden als er een gevulde pan op staat en blijven dus inactief als er een ander metalen voorwerp, zoals een mesje, op ligt. Een ander voordeel wat betreft veiligheid: de kookplaat wordt tijdens het bereiden van de maaltijd niet warm.
Bediening inductie kookplaat
De inductiekookplaat heeft een touchbediening. Het regelen van de temperatuur bij dit systeem ideaal: net zo precies als de keramische kookplaat en net zo makkelijk als de gaskookplaat.
Belangrijk om te weten: pannen die je reeds op een gaskookplaat hebt gebruikt, kun je niet meer gebruiken op keramische of inductie kookplaten. Door het koken op gas gaat de bodem van de pan namelijk bol staan en werkt de verwarming door elektriciteit niet meer optimaal.
Vermogen van de inductie kookplaat
Omdat elektrische kookplaten een groot vermogen hebben en ze doorgaans veel energie verbruiken, is het verstandig de groepen in je meterkast te laten controleren door een erkende installateur. Deze kan aangeven of het aantal elektriciteitsgroepen genoeg is en kan indien nodig extra groepen maken.
De capaciteit van de kookzone wordt in Watt uitgedrukt. Als je een groot gezin hebt, of om een andere reden vaak grote hoeveelheden kookt, is een kookzone met een hoog vermogen een vereiste. Een hoog vermogen is ook handig voor wokken en voor als je snel iets aan de kook wilt brengen. Voor kleine hoeveelheden, sudderen en een gerecht op temperatuur houden zijn lage vermogens juist weer geschikt. Omdat het type gerecht wat je bereidt waarschijnlijk per dag verschillend is en ook de hoeveelheid varieert, is de gemiddelde kookplaat met 4 pitten van alle markten thuis en voorzien van kookzones met verschillende vermogens. Meestal hebben deze kookplaten een kookzone met een hoog vermogen, een met een laag vermogen en twee met een normaal vermogen. Naast de standaard kookplaten met 4 pitten, zijn er ook kookplaten verkrijgbaar met meerdere kookzones, oplopend tot 7.
Overige keuzes die je moet maken bij de aanschaf van een kookplaat
Breedte van de kookplaat
De breedte van een kookplaat is vooral belangrijk als je een ingebouwde kookplaat wilt. Er zijn kookplaten met een breedte van 55 tot 90 cm.
Vrijstaand of inbouw kookplaat?
Het is natuurlijk handig om te weten of je een ingebouwde of liever een vrijstaande kookplaat in je keuken wil hebben. Inbouwkeukens zijn tegenwoordig meestal voorzien van een ingebouwde kookplaat en ook de modernere systemen zoals de keramische of inductiekookplaten zijn doorgaans inbouwmodellen. Toch zijn er ook heel veel kookplaten los verkrijgbaar en doe je er goed aan om als je eenmaal een kookplaat hebt uitgezocht, eens op internet te kijken of in de winkel te informeren naar de mogelijkheden van het door jou uitgezochte model.
Indicatielampje kookplaat
Omdat een kookplaat op elektriciteit na het koken nog een tijdje warm blijft, is het natuurlijk belangrijk om te weten wanneer de kookplaat nog bezig is met afkoelen. De rest-warmfunctie geeft dit per kookzone aan door middel van een lampje of een oplichtende letter (h). Zolang het lampje nog rood is, of knippert, is de kookzone nog niet volledig afgekoeld.
“Booster”-functie
Als je snel even iets wilt bakken of aan de kook wilt brengen, biedt deze functie een uitkomst: de keramische of inductiekookplaat wordt dan een korte tijd ingeschakeld op vol vermogen.
Panherkenning
Bij deze moderne functie herkent de kookplaat de maat van de pan door middel van sensoren. Op deze manier bepaalt de plaat zelf hoe groot de in te schakelen kookzone moet zijn. Is het gerecht eenmaal aan het koken, dan verminderen de sensoren de warmtetoevoer tot de stand die je gekozen heeft.
Halolightzones
Je kunt er ook voor kiezen een elektrisch kooksysteem te combineren met zogenaamde “Halolightzones”, die op basis van halogeenlicht werken. Deze zones hebben meer vermogen, zijn sneller op temperatuur en koelen ook sneller weer af. Wel gebruiken ze veel energie, kunnen etensresten inbranden en gaat de warmtebron niet lang mee.
Quicktherm
Deze techniek verwarmt de pan door middel van infraroodstraling. De kookplaat komt snel op temperatuur, is makkelijk schoon te maken en de warmte wordt gelijkmatig verdeeld.
Module-elementen voor kookplaten
De module-elementen of “domino inbouwelementen” bieden je de mogelijkheid de voor jou geschikte kookplaat samen te stellen. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om naast een keramische kookplaat met twee zones, ook een grillplaat, ingebouwde friteuse, een inductiekookveld, een visbrander of een wokbrander op gas of inductie te plaatsen. Bij sommige fornuizen kun je ook een gietijzeren grillplaat kopen, die je over twee branders tegelijk plaatst.
Kinderslot kookplaat
Voor optimale veiligheid zijn er ook kookplaten met een kinderslot, een timer, waarbij de kookplaat alleen ingeschakeld kan worden op tijden wanneer je deze doorgaans gebruikt, en een afdekplaat.
Prijzen kookplaat en kosten kookplaat
Over het algemeen kosten kookplaten €200 tot €1000, maar dit ligt maar net aan jouw voorkeur. Hoe meer extra functies, hoe duurder de kookplaat, maar je kan er ook voor kiezen het simpel te houden, zodat je qua prijs voordeliger uitkomt. Vooral gaskookplaten, maar ook elektrische kookplaten zijn nog altijd het goedkoopst. Een simpele vrijstaande elektrische kookplaat is zelfs al vanaf €30 verkrijgbaar.
Verwijderingsbijdrage
De verwijderingsbijdrage van een ingebouwde kookplaat is €5. Voor losse kookplaten, vierpits-kookplaten, kookplaten met 3 pitten of minder en een grillplaat hoef je geen verwijderingsbijdrage te betalen.
